سلمان کونانی، محمدعلی اردبیلی، محمد آشوری،
دوره ۱، شماره ۱ - ( مجله حقوق بشر اسلامی ۱۴۰۳ )
چکیده
عدالتِ کیفری به ابزارهایی مثل «عدالتِ بدون کیفر» هم نیاز دارد. «دعوت به تنفر» و نگاه تنفرآمیز نسبت به انسان‌های مجرم شده و خطاکار ریشه در حاکمیت جرم‌شناسی‌ها و نظام‌های حقوقیِ بدون خدا ـ عاری از خدا و معارض با خدا در جوامع دارد. یقیناً احترام به حقوق انسانی و قضاییِ زندانیان و تلاش برای اصلاح و بازپروری آنها، فضیلتی اخلاقی و آرمانی تعالی‌آفرین در قلمرو نظام حقوق‌کیفری و جرم‌شناسی اصلاح‌مدار بوده که در کلام و اندیشه‌های حقوقی ـ قضایی امام خمینی (ره) صریحاً و مکرراً مورد تنفیذ و تأکید قرار گرفته است.
اخلاقی بودن و هم‌راستاییِ فلسفی ـ منطقی با الزامات اخلاقی به برنامه‌های اصلاحی در حق زندانیان مشروعیت و اعتبار می‌بخشد. پیش‌فرض ما این است که اصلاح اخلاقیِ زندانیان سنگ‌بنای جرم‌شناسی اصلاح‌مدار و جزء لاینفک آن است. در این میان، با بررسی توصیفی ـ تحلیلی موضوع، دریافتیم که عمل به الزامات اخلاقی نظیر احترام به ارزش‌های اخلاقی در اجرای قواعد مددکاری اجتماعی در زندان، صداقت در روش و شیوۀ برخورد، سازگاری وسایل (برنامه‌های اصلاحی) با هدف، مصلحت‌گرایی، استوار ساختنِ ارزش‌های معرفتی و دینی در میان زندانیان و نفی اجبارگراییِ مفسده‌زا و معارض با ارادۀ آزاد محکومان، می‌تواند به اجرای هدفمند و بینش‌مندِ سیاست اصلاح زندانیان کمک نموده و بر کارایی و اعتبار آن بیفزاید.
